موتورهای گیرلس (Gearless) در صنعت آسانسور به‌عنوان گزینه‌ای مدرن، کم‌مصرف و اقتصادی در بلندمدت شناخته می‌شوند. در ادامه، مزایا، چالش‌ها و چشم‌انداز گسترش این فناوری در ایران بررسی می‌شود.
✅ مزایای موتور گیرلس
🔋 صرفه‌جویی در مصرف برق
موتور گیرلس راندمانی بین 95 تا 98٪ دارد، در حالی که موتور گیربکس حدود 50 تا 60٪ راندمان دارد. این تفاوت موجب کاهش قابل‌توجه هزینه‌های برق می‌شود.
برای مثال، در ساختمان‌های 10 طبقه، استفاده از موتور گیرلس می‌تواند تا 25٪ صرفه‌جویی در مصرف برق سالانه ایجاد کند.
🌱 کاهش مصرف منابع و مواد اولیه
به‌دلیل حذف گیربکس و سیستم روغن‌کاری، نیاز به نگهداری کمتر و مصرف فلزات کمتر (مانند فولاد و مس) وجود دارد.
🔇 کاهش آلودگی صوتی و لرزش
کارکرد مستقیم موتور گیرلس باعث صدای بسیار کم و عملکرد نرم‌تر می‌شود؛ ویژگی‌ای که برای ساختمان‌های مسکونی و بیمارستانی اهمیت ویژه دارد.
📉 هزینه نگهداری پایین‌تر
به‌دلیل نبود گیربکس، خرابی‌ها و تعمیرات کمتر شده و عمر مفید موتور افزایش می‌یابد.
🚫 عدم نیاز به موتورخانه
موتور گیرلس مستقیماً در بالای چاه آسانسور نصب می‌شود و نیاز به فضای مجزا برای موتورخانه ندارد.
❌ چالش‌های استفاده در ایران
هزینه اولیه بالاتر نسبت به موتورهای گیربکس
کمبود نیروی متخصص در نصب و نگهداری
وابستگی به واردات و نوسانات ارزی
انحصار برخی تولیدکنندگان داخلی در بازار موتورهای گیربکس
📈 چشم‌انداز توسعه
با افزایش تقاضا و حرکت صنعت ساختمان ایران به سمت فناوری‌های نوین، انتظار می‌رود:
1. تولید داخلی موتور گیرلس افزایش یابد.
2. هزینه‌های واردات و قیمت نهایی کاهش پیدا کند.
3. رقابت با موتورهای گیربکس به‌صورت واقعی شکل گیرد.
برای مثال، در پروژه‌هایی مانند مسکن ملی، اگر موتور گیرلس به‌صورت گسترده استفاده شود، قیمت نهایی آن تا 30٪ کاهش خواهد یافت.
نتیجه‌گیری
به‌کارگیری موتورهای گیرلس در آسانسورهای ایران، گامی مهم در جهت کاهش مصرف انرژی، حفظ محیط‌زیست و توسعه صنعتی هوشمند است.
افزایش تولید داخلی، حذف انحصار و ترویج این فناوری می‌تواند صنعت آسانسور کشور را به سمت کارایی بالاتر و پایداری اقتصادی بیشتر هدایت کند.